Op woensdag 20 juni verzamelden (uit alle windstreken van ons land) 7 leden van de Adviesgroep Koi en vijver zich in de kantine van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Op onze agenda staat een gesprek het de heer prof. dr. G. Flik. Vol verwachting zoeken wij zijn werkkamer op. Na binnenkomst is het vrij snel duidelijk dat wij te maken hebben met een man die vol passie over zijn werk kan vertellen en die het leuk vindt ons een kijkje te geven in zijn keuken. Koffie en een door Gert zelf gebakken kersen clafoutis maken het bezoek compleet.

Wie nu denkt dat wij zijn overgestapt zijn naar opnames voor Heel Holland bakt heeft het mis. Op de website van de universiteit staan deze omschrijving bij zijn naam: “Prof. Gert Flik onderzoekt hoe vissen zich aanpassen aan milieu- en stressfactoren. Dit is van belang voor de aquacultuur en viskweek: kweekvissen ervaren stress als gevolg van grote dichtheden, ziekten en het schoonhouden van hun bassins. Fliks onderzoek kan leiden tot betere kweekmethodes.” Onze Koi is dan zeker geen kweekvis, maar er zijn raakvlakken genoeg om al snel door te hebben dat dit voor ons een hele leerzame dag wordt!

Energie beheer en stress

Zijn verhaal begint bij de energie verdeling van de vis, 10% van de beschikbare energie wordt verbruikt in de kieuwen die ervoor zorgen dat de afvalstoffen uit de vis gaan en zuurstof in het bloed van de vis komt. De overige 90% heeft de vis ter beschikking voor zaken zoals bewegen, groei, voortplanting en het afhandelen van situaties waar de vis zich niet prettig bij voelt (stress).

Op het moment dat er een stressvolle situatie optreed maakt elk lichaam de stoffen Adrenaline en Cortisol aan. Dit is een overlevingsmechanisme dat je in staat stelt om op het moment (door de adrenaline) snel en adequaat te handelen en dit voor een langere periode te doen (door de cortisol). Door deze stof in het bloed te meten wordt inzicht gekregen hoe de vis omgaat met een stressvolle situatie.

Uit onderzoek is gebleken dat vissen die onder dezelfde omstandigheden gehouden worden, even groot zijn, etc, etc meer groeien als ze ’s nachts eten krijgen i.p.v. overdag. Gert verklaard dit doordat de karper van nature een nachtdier is. ’s Nachts op eten jagen geeft de vis minder stress omdat hij dan minder opvalt, waardoor er meer energie voor groei kan worden gebruikt.

Na ruim 2 uur begint het een beetje te suizen, zoveel informatie, hoe ga ik dit allemaal onthouden?
Het wordt tijd om nog even in het lab te kijken. In een van de ruimtes daar komen we zijn collega Tom Spanings tegen. Gert roept hem er even bij, want wij hebben toch nog wel wat advies over de flow van de opstelling en het daarbij aangesloten filter. Tom weet daar meer vanaf en verteld waarom er (uit ervaring) voor deze opstelling gekozen is. Als een groep jonge jongens rond een brommer hangen we aan de lippen van Tom. “Rustig aan” en “niet al te schoon” zijn kenmerken die hem helpen de waterkwaliteit goed te houden voor hun vissen. Het zet ons aan het nadenken over de vraag of wij in de hobby wel of niet zijn doorgeslagen…